Imajući u vidu informaciju o preporukama Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, gospodina Šućka Bakovića, za Javnu ustanovu Zavod Komanski most, objavljenu u dnevnom listu Vijesti, 6. maja 2010. na strani 9,[1] po kojima je u Zavodu potrebno: “odvojiti muškarce od žena, obezbijediti novi inventar jer je najmeštaj dotrajao, te stvoriti osnovne uslove za smještaj ljudi”, podsjećamo da je isto to od Crne Gore još 22. septembra 2008. godine zahtijevao Evropski komitet za sprječavanje mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja i kažnjavanja (CPT) na kraju svoje posjete i konačno u svom izvještaju od 6. marta 2009. godine, čije je objavljivanje Vlada Crne Gore omogućila godinu dana kasnije.

Iako Zaštitnik ljudskih prava sada preporučuje “odvajanje muškaraca od žena”, Ministarstvo rada i socijalnog staranja odavno je obavijestilo Komitet Savjeta Evrope (CPT) da su muškarci od žena već razdvojeni, u odgovorima objavljenim zajedno sa izvještajem, 9. marta 2010, na strani 32.

Podsjećamo da smo Ministru rada i socijalnog staranja, gospodinu Suadu Numanoviću 25. marta 2010. godine uputili zahtjev za razrješenjem dužnosti direktora Zavoda Komanski most, gospodina Vuka Mirkovića, na koji nam nije odgovoreno, niti smo iz medija saznali da se Odbor za ljudska prava i slobode Skupštine Crne Gore ozbiljno bavio ovim pitanjem, uprkos nastojanjima poslanika SNP-a, gospodina Miloja Pupovića i gospođe Snežane Jonica.

Podsjećamo da smo razrješenje gospodina Vuka Mirkovića zahtijevali zbog dugogodišnjeg nemara u radu koji je kulminirao nalazom Evropskog Komiteta 2008. godine o kršenju prava štićenika Zavoda Komanski most na zaštitu od nečovječnog i ponižavajućeg postupanja, na koju su imali pravo i po Ustavu Crne Gore i članu 3 Evropske konvencije o ljudskim pravima, članu 7 Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima i Konvenciji UN protiv mučenja i drugog okrutnog, nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja i kažnjavanja, koje sve obavezuju Crnu Goru.

Podsjećamo da je Evropski komitet za sprječavanje mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja i kažnjavanja (CPT) na kraju svoje posjete Crnoj Gori, 22. septembra 2008. godine, dakle, prije gotovo dvije godine, obavijestio  nadležne vlasti Crne Gore da se uslovi u kojima su štićenici Zavoda Komanski most prinuđeni da žive mogu opisati kao nečovječni i ponižavajući (“Immediate observations under Article 8, paragraph 5 of the Conventions”, stav 6, kao i stav 130 izvještaja).  Drugim riječima, Komitet Savjeta Evrope je tada utvrdio da je Crna Gora prekršila obaveznu zabranu nečovječnog i ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja, koja predstavlja jedno od univerzalnih ljudskih prava, apsolutno zaštićenih, od kojih nema odstupanja ni u ratnim uslovima. Da su staratelji štićenika pokrenuli postupak pred Evropskim sudom za ljudska prava i da je taj sud utvrdio isto što i Komitet, obavezao bi Crnu Goru na odgovarajuće obeštećenje oštećenim štićenicima kojima su takvim uslovima života u Zavodu prekršena ljudska prava.

Komitet je utvrdio da su u vrijeme njihove posjete uslovi života u Zavodu Komanski most bili “appalling”. Pošto Ministarstvo pravde do danas nije objavilo zvaničan prevod izvještaja Komiteta (CPT) na crnogorski jezik, mi nudimo šest sinonima za tu englesku riječ: strašni, grozni, zapanjujući, užasni, jezivi, strahoviti. Komitet je tada utvrdio da nivo higijene u Zavodu nije bio na nivou ustanove za njegu.

 Tada je Komitet zahtijevao da se preduzmu hitne mjere kako bi se stanje upodobilo minimalnim standardima. Naglašeno je i da je „odgovarajuća upravljačka kontrola neophodna da spriječi zlostavljanje štićenika” koje je utvrđeno od strane Komiteta (stav 111 Izvještaja).

Zbog svega toga, u namjeri da se odlučno zauzmemo za suzbijanje nekažnjivosti za kršenje ljudskih prava u Crnoj Gori, koja po sebi znači kršenje ljudskih prava, zatražićemo od Vrhovnog državnog tužioca da postupanje nadležnih državnih službenika i namještenika za upravljanje i nadzor nad upravom Zavoda Komanski most, kako je opisano u izvještaju Evropskog komiteta, ispita s aspekta krivične odgovornosti propisane krivičnim djelima Napuštanje nemoćnog lica, čl. 156, st. 1 i 2 KZ CG, Mučenje i zlostavljanje, čl. 167, st. 1 i 2 KZ CG, u vezi s krivičnim djelom Zloupotreba službenog položaja iz čl. 416, st. 1 KZ CG.

 

NVO Akcija za ljudska prava

NVO Centar za anti-diskriminaciju EKVISTA

NVO Sigurna ženska kuća

---

[1] Izvještaj o posjeti Zavodu Komanski most i preporuke Zaštitnika toj ustanovi ni danas 6. maja 2010. nisu bili objavljeni na internet stranici Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore.
_