25/3/2014 Povodom novog odlaganja iseljenja stanovnika naselja Zvjerinjak
Foto: Ivan Petrušić, Vijesti
Akcija za ljudska prava (HRA) odaje priznanje gospodinu Miodragu Todoroviću, vlasniku zemljišta na kojem je podignuto naselje Zverinjak, jer je prihvatio još jedno odlaganje izvršenja presude o rušenju objekata u kojima trenutno stanuje 6 porodica sa više od 30 članova. Gospodin Todorović je time ponovo odustao od prava da koristi svoju imovinu u korist ugroženih porodica, među kojima je jedanaestoro djece. Izvršenje sudske odluke o rušenju objekata i prinudnom iseljenju porodica odogođeno je za 15. maj.
Podsjećamo da je država dužna da objezbjedi zaštitu ljudskih prava svima, i gospodinu Todoroviću, koji ima pravo da koristi svoju imovinu, kao i socijalno ugroženim porodicama, koje imaju pravo na adekvatno stanovanje i zaštitu od beskućništva. U tom smislu, HRA ponovo poziva Ministarstvo rada i socijalnog staranja i opštinu Nikšić, da uvaže dobru volju Todorovića i u narednih 50-ak dana do novog roka ugroženim porodicama iz ovog naselja obezbijede alternativni smještaj.
Ljudsko pravo na adekvatno stanovanje, kao jedan aspekt prava na odgovarajući životni standard, garantovano je međunarodnim dokumentima o ljudskim pravima koji obavezuju Crnu Goru: Univerzalnom deklaracijom o ljudskim pravima[1], Konvencijom o pravima djeteta[2] i Međunarodnim paktom o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima[3]. Posebno naglašavamo stav Komiteta za ekonomska, socijalna i kulturna prava (Opšti komentar broj 7, stav 16) da rezultat prinudnog iseljenja ne smiju biti beskućnici, odnosno da država mora preduzeti mjere da u tom slučaju obezbijedi odgovarajući alternativni smještaj.
Opština Nikšić je u decembru 2013. u dopisu Akciji za ljudska prava ponudila da se na postojećim temeljima u naselju Gračanica sagrade stanovi za ove porodice, ali, iako smo ponudili pomoć, od Opštine Nikšić do danas nismo uspjeli da dobijemo informaciju da li je bilo pomaka, odnosno u kojoj fazi je izrada planova, procjena troškova i prikupljanje sredstava.
U međuvremenu, Ministarstvo rada i socijalnog staranja, kao i Centar za socijalni rad Nikšić obavijestili su nas da ne raspolažu sredstvima za stambeno zbrinjavanje ugroženih porodica, iako Zakon o socijalnoj i dječjoj zaštiti predviđa posebnu zaštitu beskućnika, smještaj u prihvatilištu – skloništu i urgentno zbrinjavanje socijalno ugroženih u vidu usluga neodložne intervencije.
Iako ohrabruje informacija da je jedna petočlana porodica uspjela, uz pomoć organizacija HELP i UNHCR, sebi obezbjediti novi smještaj, napominjemo da je ostalim ugroženim stanovnicima naselja Zvjerinjaka, među kojima je veliki broj djece i starih osoba, potrebna urgentna pomoć nadležnih da 15. maja ne bi postali beskućnici.
[1] Član 25, stav 1: „Svako ima pravo na standard života koji obezbjeđuje zdravlje i blagostanje, njegovo i njegove familije, uključujući hranu, odjeću, stan i ljekarsku njegu i potrebne socijalne službe, kao i pravo na osiguranje u slučaju nezapošljenosti, bolesti, onesposobljenja, udovištva, starosti ili drugih slučajeva gubljenja sredstava za izdržavanje usljed okolnosti nezavisnih od njegove volje“.
[2]Član 27, stav 1: “Države-potpisnice priznaju pravo svakog djeteta na životni standard koji odgovara djetetovom fizičkom, mentalnom, duhovnom, moralnom i društvenom razvitku”; stav 3: “Države-potpisnice, u skladu s nacionalnim uslovima i u okviru svojih sredstava, preduzet će odgovarajuće mjere da pomognu roditeljima i drugim odgovornim za dijete u ostvarivanju ovog prava, pa će u slučaju potrebe dati materijalnu pomoć i pomagati programe, naročito one koji se tiču prehrane, odijevanja i stanovanja.”
[3] Član 11, stav 1: „Države članice ovog pakta priznaju pravo svakom licu na životni standard dovoljan za njega samog i njegovu porodicu, ubrajajući tu i dovoljnu hranu, odeću i smeštaj, kao i stalno poboljšanje njegovih uslova života. Države članice će preduzeti odgovarajuće mere radi obezbeđenja ostvarenja ovog prava i u tom cilju one priznaju bitni značaj slobodno izabrane međunarodne saradnje“. Komitet za ekonomska, socijalna i kulturna prava UN naglasio je da je pravo na stanovanje ključno za ostvarivanje svih drugih ekonomskih, socijalnih i kulturnih prava (Opšti komentar br. 4, Pravo na adekvatno stanovanje (The right to adequate housing (Art. 11(1)), 12/13/1991) st. 1.
