Akcija za ljudska prava (HRA)  i Centar  za monitoring i istraživanje (CeMI) organizovali su u protekla tri dana (14-16. februara) diskusije u Bijelom Polju, Podgorici i Baru na kojima se razgovaralo o Izvještaju o racionalizaciji pravosudne mreže u Crnoj Gori koji je izradio CeMI. U diskusijama su učestvovali predstavnici sudstva i državnog tužilaštva, predstavnici opština, advokati i NVO.

Izvještaj pokazuje da u Crnoj Gori ima dvostruko više sudova i sudija od evropskog prosjeka, zbog čega druga faza racionalizacije pravosudne mreže treba da bude fokusirana na smanjenje broja prvostepenih sudova. Međutim, naglašeno je i da je neophodno da ta faza bude zasnovana na podacima prikupljenim temeljnom analizom, koji su izostali prije donošenja Vladinog srednjeročnog plana racionalizacije pravosudne mreže za period 2017 – 2019.  godine.

Izvršna direktorica HRA Tea Gorjanc-Prelević je naglasila značaj javnih rasprava za donošenje održivih rješenja i naglasila da su javne diskusije proteklih dana u organizaciji HRA i CeMI bile prve javne diskusije o potrebi za racionalizacijom mreže sudova i tužilaštava, iako je Vlada usvojila već tri analize o potrebama racionalizacije (2009, 2013. i 2015. godine) i dva plana racionalizacije.

Predsjednik UO CeMI, Zlatko Vujović je istakao da je prosječan broj sudija na 100 hiljada stanovnika u zemljama članicama Savjeta Evrope 21, a u Crnoj Gori 41. On je kazao i da je postojeća mreža sudova u Crnoj Gori  i dalje „izuzetno gusta“ uz pojedine sudove koji shodno evropskim standardima i kriterijumima ne mogu da opravdaju svoje postojanje, na primjer Osnovni sud u Danilovgradu, Osnovni sud na Žabljaku i Osnovni sud u Plavu.

Na diskusiji u Bijelom Polju je naglašena neujednačena opterećenost sudija predmetima različitog broja i složenosti i stav da analize koje su do sada urađene nisu dovoljne za zaključak da sudove na Žabljaku, Plavu i Danilovgradu treba ukinuti imajući u vidu dostupnost sudova građanima. Na diskusiji u Podgorici je naglašena potreba da se ne odlučuje ishitreno, već na osnovu podataka koji bi se prikupili sveobuhvatnom analizom različitih faktora koji utiču na efikasan rad suda i potreban broj sudija i sudova, a na raspravi u Baru je akcenat bio na kritici plana Vlade da se Osnovnom sudu na Cetinju pripoji mjesna nadležnost za Budvu. Podržan je predlog iz izvještaja CeMI da Ministarstvo pravde oformi radnu grupu koja će na osnovu temeljne analize zasnovane na svim potrebnim kvantitativnim podacima, u najskorijem roku pripremiti novi dokument o racionalizaciji pravosudne mreže.

Izvještaj o racionalizaciji mreže sudova u Crnoj Gori je nastao u okviru projekta “Monitoring reforme pravosuđa”, koji sprovode HRA i CeMI uz finansijsku podršku Evropske unije i Kraljevine Holandije.

Bijelo Polje

Podgorica

Bar